URANIA, 56, Nr 4/1985, 119/120

Astronomiczne datowanie śmierci Chrystusa

Dotąd jedynym pewnym faktem bylo to, że Jezusa z Nazaretu ukrzyżowano w czasie, gdy prokuratorem Judei z ramienia Rzymu był Poncjusz Piłat (26–36 r.n.e.). Prawie każdy rok spośród tych dziesięciu miał swoich zwlenników. Ponadto byly wątpliwości co do dnia roku z powodu jednodniowej różnicy w przekazach czterech ewangelistów. Autorzy omawianej pracy posługując się obliczeniami astronomicznymi zrekonstruowali (księżycowy) kalendarz żydowski w pierwszym wieku naszej ery i do analizy znanych przekazów historycznych dołączyli ścisłe obliczenia zaćmich Księżyca. Pozwoliło im to wskazać jednoznacznie dzień egzekucji jako piątek 14 nisan (dzień wskazany w ewangelii św. Jana) kalendarza żydowskiego odpowiadający dacie 3 kwietnia 33 r.n.e. według kalendarza juliańskiego (tzn. 1 kwietnia tegoż roku w używanym u nas obecnie kalendarzu gregoriańskim), Ze wspomnianych obliczeń wynika, że tego dnia o godzinie 3:40 (±5 min.) po południu (według czasu słonecznego prawdziwego w Jerozolimie) rozpoczęło się zaćmicnie Księżyca i trwalo do godziny 6:50, zaś wschód Księżyca nastąpił o godzinie 6:20. W dniu egzekucji Jezusa, zgodnie z tradycją żydowską, o wschodzie Księżyca w pełni rozpoczynał się szabat oraz Pascha, dlatego oczekiwano tego zjawiska niecierpliwie, żeby rozpocząć ceremonię. Księżyc, jak zwykle w takich razach pilnie wypatrywany, ku zdumieniu obserwatorów ukazał się znacząco wyszczerbiony wskutek ostatniej fazy zaćmienia. To nieoczekiwane zjawisko mogło być interpretowane jako nadprzyrodzony znak i być może z tego powodu Żydzi i Piłat w ciagu nadchodzącej nocy zmienili stanowisko i następnego dnia zaciągnęli straże przy grobie Jezusa. Oto dalsze argumenty autorów za tym, że zaćmienie Księżyca rzeczywiście się zdarzyło. W ewangelii św. Łukasza jest napisane (23, 44–45): „A była już mniej więcej godzina szósta i ciemność zaległa całą ziemię aż do godziny dziewiątej, gdy zaćmiło się słońce". Wprawdzie mowa tu o zaćmieniu Słońca, lecz wiadomo, że pełnia Księżyca wyklucza taką możliwość i sądzi się, że oryginalny tekst Łukasza dotyczył zaćmiania Księżyca, a zniekształcono go świadomie w dobrej wierze lub nieświadomie podczas późniejszych przepisywań. Za podobną interpretacją przemawia też wypowiedź Piotrowa w około 7 tygodni po egzekucji oraz raport Piłata do Tyberiusza o całym wydarzaniu.
Wg Nature, 1983, 306, 743.
KAZIMIERZ M. BORKOWSKI    

Dopisek z dnia 11 marca 2015 r.:
Moje znacznie późniejsze obliczenia wskazują, że przywoływane zaćmienie Księżyca w Jerozolimie (przyjmując współrzędne 31,80N i 35,0E oraz ΔT = 159 minut) zaczęło się o godzinie 15:51 i trwało do godz. 18:42 (czasu słonecznego prawdziwego), przy czym Słońce tego dnia zaszło o godz. 18:14, a Księżyc wzeszedł o godz. 18:17 (momenty te dotyczą środków tarcz obu ciał). Faza zaćmienia w maksimum (o godz. 17:16, gdy Księżyc był ok. 13° pod horyzontem Jerozolimy) wyniosła 0,58 średnicy Księżyca, co odpowiada 56% zaćmionej powierzchni jego tarczy. W końcu zaćmienia wschodzący Księżyc był wyszczerbiony na lewej górnej ćwiartce tarczy.

KMB