Tłum.: K.M. Borkowski,
Toruń, luty–marzec 1994 r.

Rozdział 1

1. Idea
„Edukacja jast dla życia, a nie tylko przeżycia". Oto jak Śri Sathya Sai Baba, Rektor Instytutu Wyższego Nauczania (Institute of Higher Learning) Śri Sathya Sai (na prawach uniwerytetu), podsumowuje esencję nauczania. Człowiek, niewątpliwie, nie żyje samym tylko chlebem. Życie jest zbyt wielkie i rozległe, aby rozmieniać je na drobne. Człowiek szuka spełnienia pewnych podstawowych ludzkich aspiracji. Szuka radości, pokoju i szczęścia. Szuka uznania. Lubi osiągać i pokonywać granice. Gdyby chcieć bardziej to zgłębić, doszłoby się do podstawowego wniosku: „Człowiek szuka doskonałości i do niej aspiruje". Głęboko wewnątrz każdej ludzkiej istoty tkwi to wyzwanie do doskonałości. W różnych sytuacjach może ono przybierać różne formy i wyrazy, ale przejawia się jako wspólny mianownik w każdej sferze ludzkiej aktywności. O ile każdy na swój sposób zmierza ku doskonałości, rzadko kto poświęci czas, by pomyśleć i określić czym doskonałość jest.

2. „Doskonałość znaczy robić owe małe rzeczy dobrze, robić tysiąc rzeczy o jeden procent lepiej, nie zaś robić jedną rzecz tysiąc procent lepiej"

3. „Kształcenie dla doskonałości" jest krokiem
„Podróż milowa także zaczyna się pierwszym krokiem". Kiedy podejmujemy się zagadnienia reorientacji naszego systemu, musimy zdecydować na którym etapie chcielibyśmy zastosować korekty. Wśród możliwości mamy: szkołę podstawową, średnią albo uniwersytet. Ponieważ chcielibyśmy sięgnąć samych korzeni i maksymalnych liczebności, możemy chyba czasowo zostawić na boku szkoły średnie i wyższe i skoncentrować naszą uwagę na szkołach podstawowych. Kiedy korzeń jest zdrowy, reszta sama zadba o siebie. Zatem pierwsze etapy nauki, czyli szkoła podstawowa, stanowią tę właściwą substancję do kształtowania. Ponadto, „krzywa nauczania" przeciętnej jednoski ludzkiej wskazuje, że grupa wiekowa 6 do 15 lat jest tą właśnie, w której przebiega najznaczniejsza część formowania się nawyków i postaw. Zostało to głębiej potwierdzone przez badania naukowe nad mózgiem podczas formowania się układu synaptycznego.

Tak więc, „doskonałość", która jest — bardziej niż cokolwiek innego — podejściem do życia, musi być wpajana na poziomie szkoły podstawowej.

4. „Kształcenie dla doskonałości" jest planem wychowawczym opartym na tej przesłance. Jest on wynikiem dwóch dziesięcioleci badań, eksperymentów i zdobywania doświadczeń. Jest on oparty na filozofii „Sri Sathya Sai Integral Education" (Wychowanie Integralne, Całościowe). Sri Sathya Sai Integral Education jest kombinacją metodyk i składników opracowanych dla całościowego rozwoju wszystkich aspektów ludzkiej osobowości w sposób, który prowadzi do doskonałości. Takie podejście zostało z powodzeniem wcielone w życie w kilku instytucjach.

5. Dla podsumowania koncepcji tego planu wychowawczego można następująco zrekapitulować jego założenia i postulaty:
    *    Człowiek w życiu stara się osiągnąć doskonałość i przez to zaspokoić najważniejszą ludzką aspirację.
    *    Doskonałość nie jest współzawodnictwem z innymi lecz zmaganiem z własnym „ja".
    *    Doskonałość to postawa względem życia i może być wpajana.
    *    Ciężar wpajania i rozwijania tej postawy spoczywa na edukacji.
    *    Kształcenie dla doskonałości jest planem edukacyjnym opracowanym dla osiągnięcia tego celu.

6. Program
Przez ostatnie dwa dziesięciolecia Bhagawan Śri Sathya Sai Baba założył i prowadził placówki edukacyjne w celu wypracowania ukierunkowanego na doskonałość integralnego podejścia do wychowania, które prawdziwie spełnia wszystkie cele narodowe i ludzkie. W rozumieniu Baby: „Instytucje kształcące są odpowiedzialne za przekazanie społeczeństwu osób dobrze wykształconych, które są kompetentne, które są prawe i na których można polegać, że będą służyć społeczeństwu z oddaniem i fachowością". W celu stworzenia takich centrów integralnej doskonałości w różnych częściach Indii założono szkoły podstawowe i gimnazja Śri Sathya Sai, w których ta idea jest z powodzeniem realizowana. Proces ten, na wyższych poziomach kształcenia, doskonalony jest w Sri Sathya Sai Institute of Higher Learning w Prasanthi Nilayam z jego siecią afiliowanych gimnazjów.

7. Zestaw programowy „Kształcenie dla doskonałości", [w którego skład wchodzi niniejsze opracowanie,] został przygotowany w celu rozszerzenia dobroczynnych skutków integralnego kształcenia Śri Sathya Sai na zwykłe szkoły.

Rozdział 2

RAMY DOSKONAŁOŚCI

Przedstawiwszy ogólny zarys doskonałości przejdziemy teraz do ramowego zdefiniowania zakresu osiągania i uprawiania doskonałości. W kontekście nauczania w szkołach integralna doskonałość ma 3 składniki:
  (a) Doskonałość akademicka
  (b) Doskonałość środowiskowa
  (c) Doskonałość humanistyczna.
Gdyby Szkoła realizowała systematyczne i właściwie zorganizowane programy na wszystkich tych trzech poziomach, prowadziłoby to do zdrowego rozwoju osobowości ucznia. Taka osobowość byłaby przepojona doskonałością.

Doskonałość akademicka

Doskonałość akademicka obejmuje trzy wzajemnie powiązane strumienie. Mianowicie, wprawny nauczyciel, chłonny i zdyscyplinowany uczeń i, po trzecie, jakość i process nauczania. W celu osiągnięcia doskonałości akademickiej należy zapewnić zestaw składników wszystkich trzech strumieni — tak, aby ich kombinacja prowadziła do pożądanych efektów. Doskonałość akademicka nie może kończyć się w próżni, dlatego nie byłaby ona kompletna, gdyby nie obejmowała niezbędnego praktycznego impulsu z profesjonalnych źródeł i pracy twórczej. „Kształcenie dla doskonałości" zapewnia wszystkie te płaszczyzny.

Doskonałość środowiskowa

Środowisko, jak definiują je słowniki, oznacza „otoczenie". Oznacza ono też obszar, w którym się oddycha, w którym się spaceruje, widzi, wącha i reaguje. Najważniejsze jest środowisko szkolne. Termin środowisko użyty jest tutaj w zbiorowej konotacji obejmującej wszystkie czynniki (z wyjątkiem akademickich) tworzące fundament szkoły. Uczniowie poznają i wychwytują wielką liczbę nawyków i mód ze środowiska. Okazuje się też, że jest ono pierwszym polem treningowym dla wypracowania poczucia odpowiedzialności społecznej oraz uwypukla wagę pracy zespołowej.

Ciągle wskazuje się, że tysiącom szkół w naszym kraju (w Indiach) brakuje nawet podstawowego wyposażenia, takiego jak tablica. My jako naród w sposób oczywisty jesteśmy wystawieni na straszne wyzwania i ogromne ograniczenia zasobów. O ile nie można niedoceniać wagi napływu pieniądza dla stworzenia właściwego środowiska, o tyle równie ważne jest, by nie rozpaczać lecz kultywować i rozwijać pozytywne nastawienie na optymalne wykorzystanie istniejących zasobów, co oznacza rozsądne gospodarowanie wszystkim, w co szkoła jest obecnie wyposażona. Mimo to będą witalne braki, które — przy pewnych wysiłkach — może udać się zniwelować poprzez mobilizację wsparcia ze strony przedsiębiorców i lokalnej społeczności.

Doskonałość humanistyczna

Doskonałość humanistyczna oznacza wpajanie podstawowych wartości humanistycznych: Prawdy, Prawego postępowania, Pokoju, Miłości i Niekrzywdzenia. Niewątpliwie, inaczej edukacja nie zasługiwałaby na swoją nazwę. W istocie, obywatel pozbawiony tych wartości jest obciążeniem dla narodu.

Co więcej, wartości ludzkie muszą być kultywowane od samego dzieciństwa, kiedy to formują się postawy i nawyki. Jak powiedziano wcześniej, grupę wiekową 6 do 15 lat uważa się za najlepszą do udzielania nauk o wartościach.

Nauczanie wartości, albo wychowanie w wartościach ludzkich (WWL, po angielsku EHV), prowadzi do Doskonałości humanistycznej. Jest to kombinacja technik nauczania i metodyki. Zwykle WWL rozpoczyna się czterodniowym kursem wprowadzającym dla nauczycieli, którzy z kolei używają tych zalecanych środków nauczania w zajęciach klasowych dla rozkwitu osobowości dzieci. Sri Sathya Sai EHV Trust jest w tej sprawie kompetentnym ciałem na terenie całego kraju (Indii).

Nie ma końca na pomysły i działania, które możnaby wyliczyć i wcielać w celu rozwijania różnych składników doskonałości. Żadna z takich list nie może być wyczerpująca, ponieważ innowacje są częścią nauczania, a nauczyciel jest najlepszym arbitrem strategii i sytuacji.

Na kolejnych stronach zostały zarysowane niektóre kroki, które mogłyby być użyte przez szkoły dla rozwoju ducha doskonałości wśród uczniów. Proponowane techniki są tylko wskazówką.

Miłość jako myśl jest Prawdą, Miłość jako działanie jest Prawym Postępowaniem, Miłość jako uczucie jest Pokojem, Miłość jako rozumienie jest Niekrzywdzeniem. — śri Sathya Sai Baba

Rozdział 3

DOSKONAŁOŚĆ AKADEMICKA:
METODYKA

Cele doskonałości akademickiej to:

· Poprawić akademicką treść nauczania/uczenia się.
· Kultywować i wspierać nawyk rywalizacji z własnymi osiągnięciami uczniów.
· Poprawić średnie wyniki klasy.
· Poszerzyć zakres świadomości.
· Uwypuklić praktyczną użyteczność każdego nauczanego przedmiotu.
· Wzbogacić język i bazę pojmowania.

Tło

Nauczyciel: Nauczyciel jest źródłem i inspiracją doskonałości akademickiej. Nauczyciel musi pamiętać, że edukacja poprzez uczenie się jest o wiele efektywniejsza niż edukacja poprzez nauczanie. Powinien on więc stwarzać sytuacje, zarówno w klasie, jak i poza nią, w których może zachodzić proces uczenia się. Pamiętajmy słynne powiedzenie „Słucham i zapominam, widzę i pamiętam, robię i rozumiem". Tak więc, nauczyciel musi ożywiać klasę i czynić ją współuczestnikiem w swego rodzaju joint venture. Jedynym niezastąpionym elementem w edukacji jest nauczyciel. Nie ma dla niego namiastki.

Uczeń: Najważniejsze wymagania względem dobrego ucznia to koncentracja i zdolność pojmowania. We wszystkich uczniach tkwi potencjał rozkwitu i żaden z nich nie powinien być pozbawiony tej możliwości. Uczniowie lubią jedne przedmioty bardziej niż inne nie tyle dzięki ich wrodzonym upodobaniom bądź uprzedzeniom, ile z powodu stylu i metod nauczania przedmiotów, szczególnie w początkowych fazach. Jeśli ich zainteresowania już zakiełkują, to nie ma granic wzrostu. Zatem, zasadniczo stymulowane powinno być umiłowanie dla przedmiotu, które można osiągnąć przez właściwe planowanie przedmiotu i lekcji. Wymaga to znacznego wkładu pracy w domu. Nacisk na zastosowania i użyteczność każdego przedmiotu ma kapitalne znaczenie w osiąganiu doskonałości akademickiej.

Proces: Zapytano kiedyś nauczyciela „czego pan uczy?" „Historii" — odpowiedział. Inny powiedział, że chemii, a jeszcze inny — angielskiego. Takiej odpowiedzi udzieliłaby większość nauczycieli i tu leży podstawowy błąd. Nikt nie uczy historii czy chemii. Uczone jest Dziecko; przedmiot natomiast jest w najlepszym przypadku środkiem. Wszelka edukacja jest zatem zogniskowana na dziecku. Kiedy pamiętamy o tym, wtedy proces nauczania nabiera nowej wymowy i znaczenia. Jest to proces dynamiczny, wymagający regularnego i trwałego wysiłku nauczyciela.

Proponowana metodyka

Wyeliminuj słowo „rutyna":
Nauczyciel jest innowatorem i każda jego następna lekcja jest świeżą okazją do eksperymentu i innowacji. Ten duch świeżości pozwala nauczycielowi doświadczać radości i satysfakcji. W chwili, gdy nauczyciel zacznie postrzegać zajęcia klasowe jako ustalony tok zajęć, jako rutynę, doskonałość zostaje zaprzepaszczona. Nie zapominajmy, że doskonałość dla nauczyciela oznacza, iż każda kolejna lekcja (semestr, okres) powinna okazać się lepszą od poprzedniej. Pod każdym względem powinna być bardziej zadowalająca. Samego siebie nauczyciel powinien widzieć jako badacza i twórcę.

Środki nauczania:
W powszechnym pojmowaniu pomoc naukowa jest to specjalnie zaprojektowany przedmiot służący ułatwieniu zrozumienia. Zawęża to skutecznie zakres pomocy naukowych do kilku akcesoriów. Każdy obiekt w tym wszechświecie jest pomocą naukową, a nauczanie wszystkich przedmiotów z użyciem pomocy staje się ciekawsze. W tym celu może być wykorzystana dowolna sceneria — tak klasa szkolna, jak ogród czy droga. Powszednie przedmioty stanowią efektywniejszą pomoc. Zatem, rozwaga i czujność nauczyciela mogą zdziałać cuda.

Zachęcaj do pytań:
Dociekliwość i zainteresowanie są ważnymi cechami — po części wrodzonymi, a po części nabytymi. Dzieci skłonne są do znacznie lepszej nauki przy podejściu „pytaniowym". Wszystkie nasze upaniszady, tj. hinduskie pisma święte, są zbiorami pytań i odpowiedzi. Lekcje powinny być tak zorganizowane, aby stały się logicznym ciągiem pytań i odpowiedzi. Często zdarza się, że większość pytań pochodzi od garstki uczniów, a pozostali z różnych powodów wykazują skłonność do wstydliwości i milczenia. Jest to niepożądane zjawisko i nauczyciele powinni zapewnić, by wszyscy uczniowie stawiali pytania. Mogą oni samym sobie postawić cel, by w ciągu tygodnia w każdej klasie każdy uczeń zadał przynajmniej jedno pytanie. Usunie to także wstydliwość i rozwinie pewność siebie u wielu uczniów. Lekcję można poprowadzić tak, by prowokowała do coraz to nowych pytań.

Innymi słowy, pytania powinny pochodzić od uczniów zamiast nauczyciela, zaś odpowiedzi winien udzielać nauczyciel. Jest to sprawdzone i skuteczne podejście.

Planowanie lekcji:
Wszyscy nauczyciele wiedzą, zarówno ze szkoleń jak i z doświadczenia, że planowanie lekcji zwiększa jej efektywność i prowadzi do lepszego wykorzystania czasu w klasie. Jest wiele sposobów planowania lekcji. Nauczyciel może stosować dowolny z nich, ale zaleca się by, niezależnie od struktury i zawartości albo metodyki lekcji, zawierał on trzy zasadnicze składniki. Mianowicie: Satjam (Prawdę), Śiwam (Dobro) i Sundaram (Piękno). Są to trzy klasyczne filary indyjskiej kultury i społeczeństwa, które mają pełne zastosowanie także w dziedzinie edukacji.
(I) Prawda (Satjam): Nauczyciel powinien sięgać głębi przedmiotu. Wyczerpane powinny zostać kwestie dlaczego-jak-co-gdzie. Innymi słowy — Prawda powinna być sprawdzona i podana do zrozumienia. W innym wypadku wiedza staje się powierzchowna i bardzo szybko zaciera się. Prawda musi być nauczana po to, aby wrażenia były trwałe i zdrowe.
(II) Dobro (Śiwam): Nasz wszechświat składa się z nieskończonej liczby pięknych rzeczy. Jest on jak łańcuch, w którym każda rzecz jest ogniwem i ma określoną rolę do odegrania. Nasze uznanie i szacunek dla przydatności rzeczy wzrasta, kiedy dochodzimy do zrozumienia jej roli i przydatności. Ważne jest, aby nauczyciel unaocznił dobro tkwiące w przedmiocie i poświęcił pewien czas na wyjaśnienie jego użyteczności. Aspekt użyteczności i przydatności posiada wysoką rangę w życiu jednostki, a nauczyciel może wykorzystać okazję zajęć klasowych do jego wpajania.
(III) Piękno (Sundaram): Użyteczność i piękno są jak awers i rewers monety. Metalowy środek, wnętrze monety — to prawda. Nauczanie wymiaru piękna przyczynia się do rozwoju wyobraźni i zdolności głębokiego myślenia. Prowadzi to także do zaszczepienia poczucia estetyki, które przydaje osobowości fascynujące horyzonty spokoju. Zatem, nauczyciel powinien podjąć się świadomego wysiłku włączenia elementu piękna do planu lekcji.

Przy wcielaniu doskonałości akademickiej należy stosować edukacyjne podejście SSS (Satjam-Śiwam-Sundaram).

Ja dzisiaj i ja wczoraj:
Jest to program dla uczniów, który może być wprowadzony w szkole. Jego ideą jest, by każdy uczeń umiał codziennie sprawdzać swoje postępy i poprawę. Uczniowie powinni codziennie zadawać sobie niżej podane siedem pytań i sami stwierdzić czy dobrze spędzili dany dzień. Wyniki można osiągnąć szybciej poprzez przejście do praktykowania codziennej oceny postępów.
Te siedem punktów to:

1. Czy nauczyłem się więcej niż wczoraj. 2. Czy czuję się lepszą osobą niż wczoraj. 3. Czy jestem bardziej zdyscyplinowany niż wczoraj. 4. Czy mam więcej cierpliwości i samokontroli niż wczoraj. 5. Czy dzisiaj osiągnąłem lepsze wyniki w modlitwach i siedzeniu w ciszy. 6. Czy kocham innych bardziej niż wczoraj. 7. Czy inni kochali mnie dziś bardziej.

Może zaistnieć potrzeba, by nauczyciele pokierowali uczniami w celu wpojenia takiej samooceny do postaci nawyku. Pytania te można wypisać kredą na tablicy jako przypomnienie.

Ćwiczenia quizowe:
Quizy są bardzo skutecznym sposobem uczenia się. W każdym przedmiocie, którego nauczamy jest wiele aspektów wiedzy ogólnej i intuicyjnej, które czynią przedmiot żywym i ciekawym. W ten sposób uczniowie lepiej zapamiętują informacje. Na przykład, ucząc o roślinach, nauczyciel mógłby poświęcić trochę czasu na opowiedzenie uczniom o niektórych codziennych korzyściach ze znanych roślin. Kilka dni później można przeprowadzić quiz w celu sprawdzenia co uczniowie zapamiętali i przetestowania trwałości ich pamięci. Wielce to pomaga uczniom. W powyższym przykładzie pytanie quizowe mogłoby brzmieć „jakie zalety ma roślina tulsi (bazylia)", albo „co ludziom daje róża". Powinno się dążyć do wprowadzenia w każdym kwartale roku szkolnego przynajmniej jednego quizu na przedmiot.

Korzystanie z biblioteki:
Dla doskonałości akademickiej wielce pomocny jest nawyk korzystania z biblioteki. Powinien on być systematycznie wpajany. Docelowo, każdy uczeń powinien czytać w bibliotece lub pożyczać książkę przynajmniej raz w miesiącu. Oprócz wspierania nawyku czytania, służy to także jako podstawa do nauczania korzystania z powszechnych dóbr.

Praktyka pisania:
Mówi się, że nie warto rozważać idei, która nie może być zapisana. Umiejętność pisania znamionuje doskonałość. Pisanie klaruje myśli i poprawia wyrażanie się. Ponadto, poprawia to pojemność i trwałość pamięci. Nasz system egzaminów także sprawdza wiedzę zapisaną. Na wszystkich poziomach nauczania zaleca się szczodrze ćwiczyć pisanie. Wypracowania i twórcze pisanie wyostrzają apetyt na doskonałość.

Wykorzenić obawę przed egzaminami:
U niektórych uczniów rozwija się niechęć do szkoły/nauki z powodu strachu przed egzaminami. Niewątpliwie nie nauczono ich postrzegania egzaminu we właściwym świetle. Dobrze jest przedyskutować istotę egzaminów i usunąć obawy z umysłów uczniów. Można robić to okresowo, a szczególnie na początku i końcu roku szkolnego/semestru. Poprawia to wzajemne stosunki i podnosi poziom zaufania.

Przedmioty zawodowe dla doskonałości:
Tzw. Nowa Polityka Edukacyjna kładzie mocny nacisk na przysposobienie zawodowe. Dla różnych grup wiekowych zalecono przedziały czasu przeznaczonego na ten cel.

    Prace uzupełniające przewidziano następująco:
I – V klasa szkoły podstawowej — 20% (świat pracy)
VI – VIII klasa szkoły podstawowej — 12% (przysposobienie do wyboru zawodu)
IX – X klasa szkoły ponadpodstawowej — 12% (przysposobienie do wyboru zawodu)
XI – XII klasa szkoły ponadpodstawowej — więcej czasu i orientacja zawodowa.

Rozdział 4

DOSKONAŁOŚĆ ŚRODOWISKOWA:
METODYKA

Zaszczepić przekonanie, że czystość jest dobrem.
Zapewnić w szkole czyste, bez zafałszowań i zdrowe otoczenie.
Uświadomić uczniom ich wkład w kształtowanie środowiska.
Pokierować uczniów ku wzrostowi zdrowego umysłu i zdrowego ciała.

Tło:

Środowisko jest sumą skłonności i działań wszystkich jednostek.
Zatem, rozwijanie określonego środowiska wymaga wkładu ze wszystkich stron.
Uczestnictwo na równi uczniów i nauczycieli jest warunkiem wstępnym doskonałości środowiskowej.
Człowiek i środowisko warunkują się nawzajem.
Człowiek posiada zdolność rozróżniania oraz umiejętność przystosowania się i dlatego cieszy się dominującą pozycją.

Proponowana metodyka:

Ułatwienia materialne:
Udogodnienia jakie stwarza szkoła odgrywają ważną rolę w kreowaniu doskonałości środowiskowej. Jak już było powiedziane, nie można ustalić sztywno wszystkiego, co powinno się w tym zawierać, ale daje się zarysować podstawę, na której można konstruaować nadbudowę doskonałości. Jeśli jest to tylko możliwe, należy dołożyć starań, by wyeliminować ewentualne braki. Wspomnianą podstawę stanowią: tablica do pisania kredą w każdej klasie, czysta woda do picia w Szkole, biblioteka z przynajmniej 50 książkami, wyposażenie na co najmniej 3 gry pod dachem lub na otwartym powietrzu, organy, bęben i talerz perkusyjny, integralny program zdrowotny i wsparcie zawodowe.

Projekt typu „Kochamy naszą szkołę" można zaadoptować jako ruch w szkole, w którym udział mogą brać wszyscy. Można włączyć tutaj do współpracy rodziców i opiekunów. Celem tego ruchu jest wpojenie poczucia identyfikacji ze szkołą, a w jego ramach można przedsięwziąć wiele inicjatyw. Sednem zaś jest to, że jeśli kochamy coś, to dajemy temu z siebie to, co w nas najlepsze. Chodzi tu zatem o rozszerzenie takiego stosunku na Szkołę.

Kontrola medyczna i integralny program zdrowotny:
Wszyscy uczniowie szkoły muszą przejść kompletne badania lekarskie. Program ten będzie administrowany przez kwalifikowanych lekarzy z medycznego skrzydła Organizacji Śri Sathya Sai Sewa. Zalecenia zdrowotne powinny być regularnie przestrzegane. Integralny program zdrowotny stanie się jednocześnie mocnym składnikiem doskonałości środowiskowej.

Dbamy o wygląd Szkoły:
Jest to kolejny interesujący program, który można podjąć w szkole. Chodzi w nim o nacisk na czystość klas, korytarzy i dziedzińca szkolnego. Odpowiedzialność za ich upiększanie i utrzymanie powinna zostać powierzona uczniom. Prace można rozdzielić na klasy, budynki lub sekcje z okresową rotacją.

Programy takiego rodzaju wzmacniają entuzjazm wśród uczniów w kierunku wyróżniania i ścigania się. Nauczyciele mogą zaproponować uczniom, aby do wystroju używali cytatów i wykresów oraz innych inspirujących materiałów.

Kocham swój mundurek:
Szkolny mundur jest symbolem dyscypliny i jedności. Umiłowanie i szacunek dla munduru od najmłodszych lat prowadzi do czci dla prawa i przepisów. Można pomyśleć o bodźcach i nagrodach za właściwe umundurowanie. Uczniowie mogą organizować na ten temat współzawodnictwo klasowe.

Doroczne mitingi sportowe:
Wszystkie szkoły powinny przeprowadzać doroczne zawody sportowe. Takie wydarzenia rozwijają uczucia partnerstwa sportowego i ducha zespołowości, które należą do najważniejszych zalet jakie powinna wykształtować edukacja. Można na takie okazje zapraszać rodziców i opiekunów. Uczniów można uczynić odpowiedzialnymi za organizację i przygotowania.

Rozszerzenia i prace społeczne:
Starsze klasy mogą również podjąć się odwiedzin różnorodnych miejsc, gdzie mogliby służyć społeczeństwu. Zapewnia to znaczący trening ku rozwojowi wzajemności i poczucia odpowiedzialności społecznej. W procesie tym może być też wcielane hasło „Służba człowiekowi jest służbą Bogu".

Specjalne lekcje/wykłady/pokazy dotyczące Nauki o zdrowiu:
Poza normalnymi zdrowotnymi badaniami okresowymi pożyteczne jest także przeprowadzanie serii wystąpień/wykładów/pokazów obejmujących różnorodne aspekty dotyczące zdrowia. Do tego celu mogą służyć też okazjonalne apele poranne. Wśród tematów mogłyby znaleźć się:

Ciało jest świątynią Boga Zdrowy umysł w zdrowym ciele Utrzymanie maszynerii ciała Dbanie o oczy, uszy, nos i gardło Znaczenie czystości Co jeść i jak jeść Czyste powietrze i woda Lekarstwa natury Zapobieganie jest lepsze niż leczenie Zdrowie jest dobrem Znaczenie ćwiczeń, odpoczynku i snu Właściwe postawy siedzenia i stania Świat jogi (z pokazami)

Ochotnicze skrzydło medyczne Organizacji Sathya Sai może służyć pomocą nauczycielom w planowaniu pożytecznych prelekcji na powyższe tematy.

„O wiele ważniejsze od ocen są opinie, jakie uczniowie zdobywają"
(gra słów: „Far more important than the marks, are the remarks the students earn").

Rozdział 5

DOSKONAŁOŚĆ HUMANISTYCZNA:
METODYKA

Cele:

Umożliwić całościowy rozwój osobowości ucznia.
Wpoić oddanie podstawowym wartościom ludzkim.
Jak najlepiej wykorzystać lata formowania się osobowości dziecka.
Rozwinąć wewnętrzną siłę potrzebną do stawienia czoła wyzwaniom późniejszego życia.

Tło:

Doskonałość humanistyczna jest naturalnym wynikiem wpajania podstawowych wartości ludzkich.
W każdym dziecku tkwi potencjał rozkwitu doskonałości humanistycznej.
Człowiek pozostaje w pamięci nie ze względu na siebie samego czy zajmowanej pozycji, lecz dzięki prowadzeniu życia w wartościach ludzkich.
Autorytet i autentyczność przekazywania Wychowania w Wartościach Ludzkich (WWL) wynika z praktykowania tych wartości w życiu osobistym.
WWL nie jest jakimś kolejnym przedmiotem albo Elementarzem, lecz samym celem życia.
WWL powinno zostać w pełni scalone z podstawowym i uzupełniającym programem nauki w szkole.

Metodyka doskonałości humanistycznej:

Ukierunkowanie nauczycieli:
Najpierw rzecz najważniejsza; w celu wprowadzenia WWL w szkole, nauczyciele powinni przejść szkolenie ukierunkowujące WWL. Umożliwi im to wykorzystanie zdobyczy WWL w nauczaniu. W tym celu oddział Sri Sathya Sai EHV Trust może poczynić wszystkie niezbędne przygotowania.

Użycie integralnego podejścia w nauczaniu przedmiotu:
Zaleca się aby po przejściu wspomnianego kursu nauczyciele planowali swoje lekcje zgodnie z przesłankami wartości SSS, jak to wyjaśniono wcześniej, tak aby każda klasa mogła stać się klasą WWL. Ponadto, jedną albo dwie jednostki lekcyjne w tygodniu można zarezerwować na szkolenie wyłącznie technik wartości.

Wprowadzenie kart ocen:
W celu szacowania skutków WWL należy wprowadzić karty ocen. Po tym nastąpi podjęcie Programu Kontaktów z Rodzicami (PCP — Parental Contact Program) prowadzonego przez terenowych pracowników Organizacji Sai. Poprzez współpracę rodziców, PCP pomoże szkole w osiąganiu Doskonałości Humanistycznej.

Spotkania PTA:
Wsparcie i uzupełniające działania domu są bardzo korzystne dla Doskonałości Humanistycznej. W tym celu powinno zostać odpowiednio wykorzystane forum Stowarzyszenia Rodziców i Nauczycieli (PTA — Parent Teacher Association). Jeśli w Szkole nia ma PTA, to należy je założyć, a jeśli jest lecz nie działa, to należy je zaktywizować.

Śpiewy grupowe:
Śpiewanie w grupach jest ważnym narzędziem nauczania WWL; zaleca się, aby uczyć nowej pieśni do śpiewu zespołowego w każdym kwartale. Ponadto należy regularnie śpiewać modlitwę Sarvadharma. Poza zaletami wartości, śpiew można traktować także jako środek pobudzający cześć dla różnych języków.

Obchodzenie świąt narodowych i religijnych:
Pewne formy obchodzenia i przestrzegania świąt religijnych i narodowych przyczyniają się znacznie do stwarzania poczucia jedności, harmonii i dobrej woli. Kiedy uczniowie uczestniczą w takich uroczystościach, poszerzają się ich horyzonty i zaczynają oni doceniać kulturę, styl i tradycje innych wyznań i sekt. Prowadzi to do prawdziwej INTEGRACJI NARODOWEJ.

Prowadzenie porannych apeli przez uczniów:
Okazuje się być to bardzo dobrym przysposobieniem do przewodnictwa i dyscypliny. Uczniowie mogą zająć się „maksymą dnia" albo „dobrą nowiną dnia". Nauczyciele mogą służyć pomocą w analizie i dociekaniach.

Podsumowanie:

Plan działania, który został zaaprobowany przez wszystkie szkoły, wymienia wszystkie te i niektóre dodatkowe sugestie, które torują drogę do doskonałości humanistycznej. Może warto przypomnieć, że osobowość, oddanie i charakter nauczyciela są najwartościowszymi aktywami w nauce o wartościach i że bez nich trudno jest osiągnąć jakieś rzeczywiste wyniki.

Nie mam dni wczorajszych, Zabrał je czas, Jutro może nie nastąpić — Lecz mam dziś. Rozmawiając z Bogiem Nie traci się tchu — Rozmawiaj więc! Chodząc z Bogiem Nie traci się sił — Chodź więc! Czekając na Boga Nie traci się czasu — Czekaj więc!

Metodyka: Idee metodyki zostały szczegółowo omówione w Zeszycie Nr 3, tj. „The Implementation" („Realizacja"). Proszę tam zajrzeć.

Rozdział 6

PLAN PRACY

Kształcenie dla doskonałości

Doskonałość akademicka w okresie czerwiec – wrzesień